19 Mayıs 2012 Cumartesi

Biyocoğrafya

A lm. Biogeographie (f), Fr. Biogeografhie, İng. Biogeography. Bitki ve hayvan türlerinin yeryüzündeki dağılımlarını ve bu dağılıma etki eden sebepleri inceleyen bilim dalı. Osmanlıcada "Coğrafya-yı Hayati" veya "Hayati Coğrafya" olarak bilinir. Çok karmaşık bir alanı kapsar. Dar manada biyolojinin bir dalı olarak bilinirse de; fiziki coğrafya, bitki ve hayvan taksonomisi, yani sınıflandırması,fizyoloji, jeoloji ve paleobotanik gibi çeşitli bilimlere dayanmak zorundadır. Uygulamada, "hayvan coğrafyası" ve "bitki coğrafyası" olmak üzere iki bölüme ayrılır.Hayvan gruplarının incelenme zorluklarından dolayı, günümüzde bitki coğrafyası daha gelişmiştir. İnsan ırklarının dağılımı ise "beşeri coğrafyada" incelenir. Biyocoğrafya, canlıların (bitkilerin ve hayvanların) dünya üzerindeki dağılış sebeplerini ve bunların değişmelerini, başka bir deyişle Biyoloji'nin Coğrafi görünümünü araştırır.Biyocoğrafya, konusunun geniş ve çeşitli olması nedeniyle Coğrafaya'nın dışında, Botanik, Zooloji,Ekoloji ve Fizyoloji bilimlerinden de yararlanmaktadır. Biyocoğrafya canlıların genel dağılışını iki seviyede inceler. 1. Sistematik yönden; bu kısımbitki ve hayvan topluluklarını meydana getiren taksonları ayrı ayrı flora ve faunayı sistematik yönden inceler. 2. Ekolojik yönden; burada takson topluluklarının yada bitki ve hayvan guruplarının dünya üzerindeki dağılışları araştırılır. Bitki coğrafyasıyla ilgili olarak Alexander von Humbold (1805) önemli yazılar yazmıştır. F. Unger ve E. Forbest de çalışma ve yayınlarıyla bitki coğrafyasına önemli katkılarda bulunmuştur. Bitki coğrafyası; floristik bitki coğrafyası, ekolojik bitki coğrafyası, tarihi bitki coğrafyası, bitki sosyolojisi, tatbiki bitki coğrafyası gibi birkaç kola ayrılır.Alfred Russel Wallace 1876'da yayınladığı Hayvanların Coğrafi Dağılımı The Geographical Distribution of Animals adlı eserinde, hayvan coğrafyası bölgelerinin sınırlarını çizmiştir. Yeryüzünü; Palearktik bölge, Oryantal bölge, Avustralyen bölge, Etiyopyen bölge, Neotropikal bölge, Nearktik bölge, Antarktika bölgesi olmak üzere yedi ana bölgeye ayırmıştır. Bu bölgeler günümüzde de büyük ölçüde geçerliliğini korumaktadır. Bitki coğrafyacıları da yeryüzünü; Kuzey bölgesi (Boreal), Paleotropikal bölge, Neotropikal bölge, Güney Afrika bölgesi, Avustralya bölgesi, Antarktika bölgesi gibi kısımlara ayırmışlardır.Denizaşırı kıtalarda benzer bitki ve hayvan gruplarının varlığı, günümüzde kolay izah edilmektedir. Mesela, bugün Avrupa ve Amerika'daki okullarda şöyle okutuluyor: Eski jeolojik devirlerde, güney kıtaları arasında karayollarının bulunduğu kabul edilmektedir. Meteoroloji bilgini Alfred Wegener, Kontinentverschiebung (Karaların Kayması) eserinde kurmuş ve beş (bugün için altı) kıtanın evvelce birbirine bağlı olup sonra yavaş yavaş ayrıldıklarını söylemiştir. Başka bir profesör, kıtalar arasında köprü gibi kara parçaları olduğunu, zeocoğrafik tecrübelere dayanarak iddia etmiştir. Wegener'e göre Paleozoikum ve Mezozoikum devirlerinde, kıtalar birbirine yapışıktı. Paleozoikum sonuna kadar hayvanlar, Güney Amerika ile Afrika, Asya ( Hindistan) ve Avustralya arasında kara yolculuğu yapmışlar. Eosen'den itibaren Afrika'da yaşayan hayvanlar karadan, Güney Amerika'ya geçmişlerdir."

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder